De zeven werken van barmhartigheid

Meester van Alkmaar, 1504, schilderij, SK-A-2815

Een Hollandse stad vormt het decor voor een beeldverhaal dat laat zien hoe een goed christen hulpbehoevende mensen moet helpen. Christus staat in bijna elk tafereel tussen de toeschouwers. De scènes geven een indruk van de stedelijke samenleving omstreeks 1500. Tijdens de Beeldenstorm van 1566,…

Te zien in zaal 0.4

De dans om het gouden kalf

Lucas van Leyden, ca. 1530, schilderij, SK-A-3841

In een doorlopend landschap plaatste Lucas van Leyden het Bijbelverhaal over de Israëlieten die ontrouw waren aan God omdat zij een gouden beeld van een kalf aanbaden. Het drieluik waarschuwt tegen ongeloof en zedeloos gedrag. Wellicht hangt de keuze voor dit zeldzame thema samen met het opkomende…

Te zien in zaal 0.6

Portret van Willem I, prins van…

Adriaen Thomasz. Key, ca. 1579, schilderij, SK-A-3148

Onder de edelen in de Nederlanden die in opstand kwamen tegen het Spaanse gezag nam Willem van Oranje (1533-1584), een vooraanstaande plaats in. Opgegroeid aan het hof van Karel V, was hij een meester in het ragfijne diplomatieke spel; vandaar zijn bijnaam ‘de Zwijger’. Hij groeide uit tot de grote…

Te zien in zaal 2.1

Maria Magdalena

Jan van Scorel, ca. 1530, schilderij, SK-A-372

De vrouw is Maria Magdalena. Zij is herkenbaar aan de zalfpot, waarmee ze de voeten van Jezus zou hebben verzorgd. Van Scorel schilderde haar als verleidelijke, luxe geklede courtisane, een verwijzing naar haar vermeende verleden als prostituee. In haar kleding straalt de invloed van de Italiaanse…

Te zien in zaal 0.6

De welvoorziene keuken

Joachim Bueckelaer, 1566, schilderij, SK-A-1451

Niet de overdadige uitstalling van groente, fruit, vlees, gevogelte en vaatwerk die deze keukenmeiden ons hier voorhouden is het hoofdthema van het schilderij. Dat is het bezoek van Jezus bij Maria en Martha, onopvallend afgebeeld in de achtergrond. In de tegenstelling tussen voor- en achtergrond…

Te zien in zaal 0.6

Portret van Jacob Cornelisz van…

Jacob Cornelisz. van Oostsanen (atelier van), ca. 1533, schilderij, SK-A-1405

Zelfportretten zijn illustratief voor het groeiende zelfbewustzijn onder kunstenaars. Dit werk gold lang als het vroegst bekende zelfportret in de schilderkunst van de Noordelijke Nederlanden. Jacob Cornelisz kijkt ons direct aan; achter hem hangt een papiertje met het jaartal 1533 en zijn monogram…

Te zien in zaal 0.6

Portret van Karel V (1500-58),…

Jan Cornelisz. Vermeyen (manier van), ca. 1530, schilderij, SK-A-164

De Bataven verslaan de Romeinen bij…

Otto van Veen, 1600 - 1613, schilderij, SK-A-424

Te zien in zaal 2.1

Landschap met Bathseba

Jan van Scorel, ca. 1540 - ca. 1545, schilderij, SK-A-670

Portret van Maximiliaan I…

Joos van Cleve (atelier van), ca. 1530, schilderij, SK-A-3293

Te zien in zaal 0.4