AK-NM-6464 Twee vierkante flessen
• Japans porselein – beschilderd in Nederland
• Onderdeel van Rpyers porseleincollectie
Deze flessen zijn ongedecoreerd in Nederland aangekomen en daar van deze kleurrijke beschilderingen voorzien. Delft wordt gezien als het centrum van de deze emailschilderproductie. De Delftse faience-industrie bloeide hoog op aan het eind van de 17de eeuw en in het kielzog van de import van gekleurde Chinese en Japanse stukken werd ook in Delft de moffeltechniek ontwikkeld. De vroegst bekende voorbeelden zijn uit de jaren ’80 van de 17de eeuw. Het is bekend dat verschillende Delftse emailschiders naast Delftse faience ook Chinees en Japans wit porselein op voorraad hadden. Jörg heeft gewezen op de vrij grote aantallen ongedecoreerd Chinees en Japans porselein die werden ingevoerd. [Jörg 2003, p. 210 en 2000-2001], Ressingh-Wolfert geeft als voorbeelden de schilders Jeremias Godtling, Adraan van Rijsselbergh en Jan Verhaast [Ressing-Wolfert 2000-2001]. Ook deze productie kan weer vanuit een economisch perspectief bekeken worden. Amsterdamse kooplieden konden waarde toevoegen aan hun voorraad door porselein (soms ook onderglazuur blauw beschilderd) te laten decoreren in Delft en vervolgens in Nederland en daarbuiten voor een goede prijs te verkopen.
Het decor is hier een interessante combinatie van Kakiemon-voorbeelden en chinoiserie-fantasie van het soort dat in Meissen voorkomt en daar met ‘Indianische Tiere’ wordt aangeduid. Precies deze beeldelementen heb ik overigens niet op Meissen teruggevonden, waarschijnlijk is er eerder sprake van een overeenkomstige bron waaruit in Dresden en Delft gewerkt werd. De lambrequins zijn nadrukkelijk aanwezig en bieden een geruststellend Europees kader voor de voorstelling. In het palet komt roze email voor, een aanwijzing dat niet Kakiemon-porselein per se het voorbeeld was, maar ook Chinees famille rose een bron van inspiratie [Espir pp. 64, 104-105].
Bronnen:
Christiaan J.A. Jörg, ‘To the highest bidder’, the auction of a porcelainshop in Amsterdam in 1778’, Transactions of the Oriental Ceramic Society 65 (2000-2001), pp. 61-72.
Jacobien Ressing-Wolfert, ‘The Delft Background to early petit feu technique and over-decoration from Dutch archives’, Transactions of the Oriental Ceramic Society 65 (2000-2001), pp. 127-134.
Christian J.A. Jörg, Fine and curious : Japanese export porcelain in Dutch collections, Leiden, 2003.
Helen Espir, European decoration on oriental porcelain 1700-1830, Londen, 2005.
