Buks voor de bersjacht, Jan Nelleman (I), ca. 1680 - ca. 1690

Titel(s)

Buks voor de bersjacht

Objecttype

• jachtwapen
• vuursteengeweer

Objectnummer

NG-2002-23-19

Opschriften / Merken

• signatuur, slot, gegraveerd: ‘IAN NELLEMAN // VTRECHT’
• monogram, loop, gestempeld: ‘EWB (?)’
• opschrift, loop, gestempeld: ‘SAMVEL // RIDDERSPORE’ (De inscriptie op de loop verwijst waarschijnlijk naar een van de eigenaren van deze buks, ene Samuel Ridderspore, wiens naam Zweeds klinkt [Puype, 1996].)
• monogram, loop, gestempeld: ‘SRS’, De initialen staan in een gekroond schild. (De initialen SRS in het gekroonde schild zijn vermoedelijk die van Samuel Ridderspore [Puype, 1996].)

Omschrijving

Buks voor de bersjacht. Het ijzeren slot is gegraveerd met lofwerk en een signatuur. De zware ijzeren loop is voorzien van een ziel getrokken met zes groeven, en een richt-ribbe; de vizierkorrel is van geelkoper, het vizier is bedekt met een ijzeren kap; bovenop gestempeld met een gekroond monogram EWB(?) geïncrustreerd in goud, met daarachter de inscriptie SAMVEL RIDDERSPORE; links daarvan gestempeld met een gekroond schild met S.R.S. geïncrusteerd in geelkoper en rechts met een niet geïdentificeerd teken in een ovaal. De houten kolf is gelakt om wortelnotenhout na te bootsen en eenvoudig gesneden; op de rechterwang van de kolf zit een kolfdoos met verschuifbaar deksel, de linkerwang heeft een wangplaat; aan de voorkant afgezet met koehoorn. Het ijzeren beslag bestaat uit drie laadstokkokers, een ajour bewerkte schroefplaat in de vorm van een slang met lofwerk, een trekkerbeugel gegraveerd met een vogel op een tak, de trekkerplaat met gegraveerd lofwerk, en een platte kolfplaat met de bovenkant in een punt; op de kolf is een ijzeren plaatje bevestigd, vermoedelijk bestemd voor een extravizier; de gelakte houten laadstok is voorzien van een kap van koehoorn.

Vervaardiger

• geweermaker: Jan Nelleman (I)

Plaats vervaardiging

Utrecht

Datering

ca. 1680 - ca. 1690

Materiaal

• ijzer
• messing
• goud
• hout
• hoorn (materiaal)

Techniek

graveren (inkerven) / stempelen / incrusteren / ajourwerk / snijden / lakken

Afmetingen

geheel: lengte 103,1 cm
loop: lengte 65,85 cm
kaliber: diameter 17,9 mm

Credit line

• Aankoop uit de Collectie H.L. Visser, met steun van het Prins Bernhard Cultuurfonds, het Ministerie van OCenW, het Ministerie van Defensie, het VSBfonds, de BankGiro Loterij en het Rijksmuseum Fonds

Verwerving

aankoop 2002

Copyright

Publiek domein

• Musket, roer en pistolet : 17e eeuws wapenhandwerk in de Lage Landen, Johannes Bastiaan Kist, R.B.F. van der Sloot, p. 172
• The Visser collection : arms of the Netherlands in the collection of H.L. Visser, Jan Piet Puype, R. Roth
• Hermann Historica, 26. Auktion: Antiken, alte Waffen [usw.] München [8/9 May] 1992 veilingcatalogus.
• W. Eckardt [&] O. Morawietz, Die Handwaffen des brandenburgisch-preussisch-deutschen Heeres 1640-1945 Hamburg 1957, p. 86-88.
• H.L. Blackmore, Guns and Rifles of the World New York 1965, p. 108, fig. 932.
• H.L. Blackmore, Hunting Weapons. London 1971, p. 279-284.
• A. Hoff, Dutch Firearms London 1978, p. 191.
• Documentatiemap.