De arts als duivel, Hendrick Goltzius (atelier van), naar Hendrick Goltzius, 1587

Titel(s)

De arts als duivel
Het medische beroep (serietitel)

Objecttype

• prent

Serienummer

4/4

Objectnummer

RP-P-OB-4607

Catalogusreferentie

• The Illustrated Bartsch 15-after
• Hollstein Dutch 492
• New Hollstein Dutch 709-1(3)

Opschriften / Merken

• verzamelaarsmerk, verso linksonder, gestempeld: Lugt 240
• inscriptie, midden onder, handgeschreven: nauwelijks leesbare zin in oude hand met potlood
• signatuur, linksonder: ‘HG. exc.’
• nummer, linksonder: ‘4’
• onderschrift, m.o. tweemaal tweeregelig: ‘Ast ego si penitus...gnauiter artis opus.’
• onderschrift, m.o. tweemaal drieregelig: ‘Van GODT worde ick...quaet te smeden.’

Omschrijving

In een huis staat een man voor zijn bed, familieleden om hem heen. Een arts staat met uitgestrekte arm voor hem. In het vertrek daar rechts naast is te zien wat er gebeurd is na genezing van de man (zie de eerste drie prenten van de serie): zijn familieleden weigerden de dokter te betalen voor zijn diensten. Op de voorgrond een duivelse figuur, staand te midden van medische handboeken en instrumenten. Onder de voorstelling gegraveerde Latijnse en Griekse teksten en (buiten de plaatrand maar op hetzelfde blad) een gedrukte Nederlandse tekst, waarin wordt uitgelegd dat de arts als een duivel wordt behandeld als het op betaling voor zijn diensten aankomt. Deze prent is onderdeel van een serie van vier prenten waarop verbeeld is hoe de arts beschouwd en gewaardeerd wordt tijdens zijn bezoek aan een zieke: bij binnenkomst als een god, na de eerste hulp als een engel, bij genezing als een mens en wanneer er betaald moet worden als een duivel.

Vervaardiger

• prentmaker: Hendrick Goltzius (atelier van)
• naar ontwerp van: Hendrick Goltzius
• uitgever: Hendrick Goltzius (vermeld op object)

Plaats vervaardiging

Haarlem

Datering

1587

Fysieke kenmerken

gravure en boekdruk

Materiaal

• papier

Techniek

graveren (drukprocedé) / boekdruk

Afmetingen

plaatrand: hoogte 187 mm × breedte 229 mm
blad: hoogte 235 mm × breedte 243 mm

Wat

• physician, doctor
• human-shaped devil

Verwerving

overdracht van beheer 1816

Copyright

Publiek domein

• Hendrick Goltzius, Marjolein Leesberg, Huigen Leeflang, dl. IV, p. 124, cat.nr. 709
• Goltzius-studies : Hendrick Goltzius (1558-1617), p. 209, cat.nr. 38
• De vier gedaanten van de arts, Tim Huisman